Jak poczuć szczęście? Hormony szczęścia na wyciągnięcie ręki
Kontrolują nasze życie: to jak i co trawimy, jak się regenerujemy, na co mamy ochotę, jakie decyzje zakupowe podejmujemy, czy mamy siłę wstać z łóżka, o której chodzimy spać i jak śpimy, czy uprawiamy seks czy nie, czy jest nam ciepło czy zimno, z kim się przyjaźnimy, jaki mamy stan skóry, włosów czy poziom tkanki tłuszczowej, jakiego jesteśmy wzrostu.... i tak dalej.
Definiują to jak się teraz czujesz. Tak, właśnie TERAZ. Czy czujesz się zadowolony_a z siebie? Czy może czujesz się zmęczony_a? A może czujesz się silny_a i pełny_a energii?
Za to wszystko odpowiadają hormony, czyli substancje wydzielane wewnętrznie. Dziś pomówimy o temacie dla mnie osobiście niezmiernie bliskim, bo o hormonach bezpośrednio wyzwalanych przy ruchu, o hormonach, które podnoszą Ci samopoczucie, sprawiają, że czujesz dumę, przywiązanie i po prostu radość. Panie i Panowie, na salony wjeżdżają hormony szczęścia!
Wyróżniamy 4 główne grupy hormonów szczęścia. Dla zrozumienia sprawy wylistujmy je sobie i w skrócie opiszmy o co chodzi. Następnie przejdziemy do tego jak je "pozyskać".
ENDORFINY
Wydzielane przez przysadkę mózgową, ich rolą jest niewelowanie bólu. Dlatego też pojawiają się w trakcie lub po intensywnym wysiłku fizycznym, który dla organizmu stanowi wyzwanie (stresor). Nasze ciało zaczyna je wytwarzać, aby zmniejszyć uczucie zmęczenia czy bólu.
Co dają endorfiny?
Wywołują uczucie euforii, błogości, radości i satysfakcji.
Jak wyzwolić endorfiny?
Najlepiej sportem. Czas uwalniania pozostaje kwestią indywidualną: jednym wystarczy 20 min. spaceru, inni potrzebują intensywnego treningu siłowego. Endorfiny szaleją również podczas zimnych pryszniców czy morsowania.
SEROTONINA
Powstaje w ośrodkowym układzie nerwowym i idzie w parze z endorfinami, wydzielana jest np. po treningu oraz po zjedzeniu produktów bogatych w tryptofan.
Co daje serotonina?
Dobry nastrój, poczucie sensu w życiu, celu, spokój, harmonię i ogólnie pozytywne nastawienie do życia.
Jak wyzwolić serotoninę?
Wzbogać swoją dietę w tryptofan (ryby, ser mozzarella, pestki dyni, ziarna soi, mleko, soja, mięso). Ćwicz!
OKSYTOCYNA
Tak zwany hormon przywiązania. Wydzielana np. podczas porodu, przytulania, całowania się.
Co daje oksytocyna?
Daje nam poczucie więzi i bliskości. Ciekawostka, jeśli jesteś uzależniony_a od treningu, to również czujesz przywiązanie. Idziesz na trening właśnie dla oksytocyny (i dopaminy, o której poniżej).
Jak wyzwolić oksytocynę?
Zadbaj o relacje, uprawiaj sport zespołowy lub chociażby ze swoją drugą połówką. Znajdźcie coś, co jest waszą wspólną pasją.
DOPAMINA
Powstaje w różnych miejscach ośrodkowego układu nerwowego. To neuroprzekaźnik, nie do końca hormon. Zawdzięczamy jej motywację do działania, dobre samopoczucie, koncentrację i pamięć.
Co daje dopamina?
Daje kopa do działania, to dzięki niej wstajesz rano z łóżka. Dosłownie! Gdyby nie uderzenie kortyzolu i dopaminy, to leżałbyś_abyś dalej. Dopamina jest hormonem motywacji. To ona sprawia, że oglądasz kolejny odcinek serialu na netflixie oraz że w styczniu zapisujesz się na siłownię.
Jak ją wyzwolić?
Robiąc coś co lubisz, co sprawia Ci radość. A w negatywnym scenariuszu dopaminę wyzwala alkohol, kawa i wszystkie nałogi.
Dobrze. Wiemy już, że hormony szczęścia potrawią być ściśle związane ze sportem. Co zatem poza aktywnością ruchową i dietą? Jeśli zadbasz o to, by ograniczać czas przy świetle niebieskim, higienę snu, zwiększyć czas na świeżym powietrzu, słońcu i to w gronie najbliższych, przy zajęciach, które Cię fascynują, to poprawę sytuacji masz jak w banku!
Jeśli to czytasz, to Twoim celem zapewne jest osiągnięcie poczucia szczęścia i radości. Osiągniesz to nie czym innym jak równowagą hormonalną. Nasze ciało to jeden organizm, nie odrębne elementy układanki. Jedno zależy od drugiego. Niedobór serotoniny na przykład prowadzi do nadmiaru dopaminy, a to z kolei wiąże się ze stanami depresyjnymi. Depresja, czyli choroba, która dotyka... staje się naszym chlebem powszednim. Zła dieta, brak odpowiedniego ruchu, stres, z którym nie umiemy walczyć, to wszystko czynniki wyzwalające dysbalans.Tutaj z kolei może się zdarzyć, że sam ruch nie pomoże - warto skorzystać z porady psychologa_żki czy psychiatry. A tak czy owak, jak czytasz wyżej, aktywność fizyczna pomoże Ci zadbać o to, byś czuł_a się dobrze we własnym ciele i dobrze ze sobą, nie tylko fizycznie, ale przede wszystkim psychicznie.
Dziś, gdy powstaje ten artykuł, mamy 23 lutego 2023 roku. Jest to Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją. Ostrożne szacunki podają, że ok. 300 mln ludzi na świecie zmaga się z nią zmaga. Według WHO depresja jest jedną z najpoważniejszych chorób. Jest to choroba całego organizmu i podobnie jak nadciśnienie, cukrzyca czy inna choroba przewlekła, może być diagnozowana i skutecznie leczona. Celem obchodów Dnia Walki z Depresją jest upowszechnienie wiedzy na temat tej choroby oraz innych zaburzeń z nią związanych, a także o konieczności jej diagnozowania i podejmowania odpowiedniego leczenia.
Aktywnego (i szczęśliwego!) dnia,
Justyna.
Zapraszam na treningi i konsultacje.
JUSTYNA WENECKA | trenerka personalna
wenecka.com